نگاهی بر فشن دهه 60 میلادی (قسمت اول)

 

 

دهه 60 میلادی دوره اتفاقات مهم تاریخ است. در این دوره، جان اف کندی به عنوان رئیس جمهور آمریکا انتخاب شد و سه سال بعد از آن در سال 1963 ترور شد. درگیری های غیرنظامی ایالات متحده آمریکا و شوروی به اوج خود رسید. جنگ سرد همچنان ادامه داشت و درگیری های جنگ سرد به آلمان نیز راه پیدا کرد و باعث شد دیوار برلین، آلمان را به دو بخش شرق و غرب تقسیم کند. 

مارتین لوترکینگ نیز در اوایل دهه 60 میلادی بود که جمله معروف "من رویایی دارم" را بیان کرد و بعنوان رهبر جنبش حقوق مدنی آمریکایی های آفریقایی تبار، فعالیتش را ادامه داد و در دوران اوج خود یعنی  در سال 1968 به قتل رسید. ولی قتل مارتین نتوانست جلوی کارهای اینده گر او را بگیرد چرا که سخنرانی های مارتین تاثیر خود را گذاشته بود و نگاه به سیاه پوستان را در جامعه تغییر داده بود، به طوری که "سیدنی پویتیر" بعنوان اولین بازیگر سیاه پوست موفق به کسب  جایزه اسکار در سال 1964 شد. در همین دهه، اولین نسل "بیبی بومر" ها  روی کار آمدند. نسلی که دغدغه جنگ نداشت و دوره رونق اقتصادی را تجربه کرده بود و نگاه ها را به مفاهیم مربوط به خانواده، اقتصاد، سیاست و فرهنگ و اجتماع را تغییر داد. از طرفی ماجراجویی های آمریکایی ها و شوروی ها در زمینه سفرهای فضایی، وارد فضای فرهنگی شد و همه جا بحث از سفر به آینده و زندگی برروی ماه بود تا جایی که تمامی این مباحث راه خود را به مدیوم های مختلف هنری از جمله نقاشی، عکاسی، سینما وهمین طور صنعت فشن باز کردند.

در دهه 60 بود که دیگر ایده "کلاسیک" مفهومی نداشت و جای خود را به "الان" و زمان حال داده بود. در حقیقت میتوان این گونه گفت که در دهه 60 میلادی بود که فشن وارد دوره جدیدی شد و از آن جوان ها شد. همین مسئله سبب شد که طراحان لباس در آن دوران نگاه تازه ای به نسل جدید داشته باشند و طراحی های خود را تغییر دهند.

تغییر سبک مجلات به سوی فشن جدید

 هنرمندانی همچون روی لیختنشتاین و اندی وارهول، نشانه های فرهنگ عامه مانند کمیک بوک ها و مواد مصرفی روزمره را وارد هنر کردند. از سوی دیگر هنرمندان دیگری مانند بریجیت رایلی و ویکتور وازارلی، (op art)  را مطرح کردند که آرام آرام وارد طراحی لباس و صنعت فشن دهه 60 میلادی شد. آن جا بود که مفهوم رنگ در فشن، نقش تازه ای گرفت و دیگر خنثی بودن معنایی نداشت.

(در قسمت دوم نگاهی بر فشن دهه 60، می توانید با طراحان دهه 60 و کارهای آن ها بیشتر آشنا شوید.)

همچنین در این دوره مجلاتی در زمینه فشن همچون مجلات honey  و Japanese seventeen  چاپ شد که کاملا به جوان ها می پرداخت. این مجلات پر از تصاویری از مدل هایی با لباس های کاغذی بود که با اشکال هندسی و در رنگ های مختلف طراحی شده بودند. به تدریج مجلات مشهور انگلیسی نیز شکل و شمایل خود را تغییر دادند، گرافیک جلد مجلات را از فرم کلاسیک خارج کردند و اغلب مطالب را به نسل جدیدِ به وجود آمده، اختصاص دادند. این تغییرات سبب شد که به تدریج مفهوم زیبایی و جوانی به طور کامل عوض شد و با شمایل اغواگرایانه و پخته زنان دهه 50 کاملا متفاوت باشد.

تاثیر رودیداهای سیاسی بر فشن دهه 60

رویدادهای سیاسی در دهه 60 بی تاثیر در روند فشن در این دهه نبود و به جرات می توان گفت که  تاثیر بسزایی در طراحی لباس و فشن دهه 60 داشت. برای مثال جنبش فمینیست ها که در سال 1963 با تاثیر از کتاب "The Feminin Mystique" از نویسنده آمریکایی بتی فریدان  شکل گرفت، سبب شد که لباس هایی با دور کمر تنگ طراحی نشوند و دامن های کوتاه، مری کوانت  طراح لباس انگلیسی، این آزادی بی حد و حصر را مجسم کرد.

 از سوی دیگر جنبش همجنس خواهان در این دوره در ابعاد مختلفی شکل گرفت که در پوشاک نیز خود را نشان داد. فعالان جنبش حقوق همجنس خواهی و هیپی ها، در مقابل رسمی بودن پوششِ به اصطلاح خیابانی نسل قبل ایستادگی کردند و لباسهای گشاد و راحت تری را برای خود انتخاب کردند که در قسمت سوم مقاله، با جزئیات بیشتری به تغییرات لباس زنان در دهه 60 میلادی خواهیم پرداخت. 

سیاه پوست ها دنیای فشن را به دست گرفتند

دهه 60 میلادی دهه تمرکز بر تنوع نژادی و قومی و بازنگری آن ها بود. دقیقا همان طور که لیونارد هولزر  که به Baby Jane معروف بود، در جایی اشاره کرده: "دیگر طبقه بندی نژادی و قومی وجود ندارد. همه یکسان هستند." 

 Paulin trigere  با یک مدل سیاه پوست لباس هایش را به نمایش گذاشت. در سال 1966 تصویرDonyale Lune  آفریقایی-آمریکایی بر روی جلد مجله Vogue  رفت. همچنین در سال 1969 در تیتر مجله Life  نوشته شد: "مدل های سیاه پوست مرکز صحنه را به دست گرفتند."

یکی از مهم ترین رویدادهای اجتماعی و فرهنگی دهه 60 میلادی مربوط به مهمانی ترومن کاپوتی بود که به مهمانی قرن معروف شد. او در این مهمانی بالماسکه با ماسک های سیاه و سفیدی که طراحی کرده بود، سعی داشت تا این مفهوم را برساند که دیگر سیاه و سفید و همچنین دسته بندی طبقاتی بالا شهر و پایین شهر وجود ندارد. 

به تدریج فشن دهه 60 بر نوع پوشش افراد مشهور تاثیر گذاشت. خواننده ها، بازیگران و سیاستمداران، شاهزاده الیزابت تورو، ملکه سیریکیت تایلند، دایان کارول قصد داشتند تا مفهومی به نام تازگی و جوانی را در جامعه و فرهنگ جا بیاندازند. 

با رشد رسانه و مخصوصا تلویزیون، مراسم عروسی افراد مشهور در رسانه ها به نمایش گذاشته شد. در مراسم عروسی محمدرضا پهلوی، فرح دیبا لباسی ازYSL   پوشید و بالینسیاگا (Balenciaga) برای ملکه فابیولای بلژیک، لباس طراحی کرد. همچنین ژاکلین کندی، همسر رییس جمهور جان اف کندی کاملا تحت تاثیر لباس پوشیدن آن زمان بود و حتی در رویدادهای مهم، لباس هایی را می پوشید که طراحان مشهور با توجه به فشن در آن زمان طراحی می کردند. برای مثال  کلاه مدل Pillbox  که بر پشت سرش قرار می گرفت، کاملا متفاوت از کلاه های سنتی زنان در قرون گذشته بود. تمامی این موارد سبب شد که وی به شمایلی از استایل جدید و تازه نفس فشن در دهه 60 تبدیل شود.