آیا دنیای امروز همچنان به چرخهی ترندها نیاز دارد؟
بالنسیاگا در هفتهی فشن پاییز/زمستان 2020، فشن شو خود را در فضایی پر از هیاهوی آتش و سیل برگزار کرد از طرفی مارین سر و ریک اوونز نیز مجموعه هایی آخرالزمانی ارائه دادند. معمولا هفتههای مد با چنین مفاهیم و صحنه های سنگین و تاریکی برگزار نمیشوند، اما مشکلات سیاسی، تغییرات محیط زیست و از همه مهمتر حضور ویروس کرونا، حباب خیالی دنیای انسانها را از بین برد و آنها را با واقعیاتی دردناک مواجه کرد. با تمام این ها و با توجه به اینکه هفته های مد به زودی کالکشن ها و ترندهای پاییز را به بازار عرضه می کنند، سوالی ذهن طرفداران مد و فشن را درگیر کرده است که آیا ما همچنان به چرخه ی پرشتاب ترندها نیاز داریم یا خیر؟
Marine Serre
Balenciaga
تاثیرات صنعت پرشتاب فشن
اگر بخواهیم در مورد چرخهی ترندهای فشن صحبت کنیم، باید قبل از آن به تاثیرات کالکشنهای متعدد برندها بر رفتار خریداران بپردازیم.
پیش از بحران کرونا، اغلب از از برندها انتظار میرفت که در یک سال، چهار کالکشن اصلی ارائه دهند؛ بهار/تابستان، ریزورت، پیش از پاییز و پاییز/زمستان.( البته این کالکشضن ها بدون در نظر گرفتن کالکشن های کپسول و همکاریهای آنها با طراحان دیگر است.) این اتفاق باعث شده بود که مصرفکنندگان همواره در انتظار محصولات جدید برندها و ترند بعدی باشند، طراحان لباس در فشن خلاقیت خود را از دست بدهند و فروشندگان به سرعت قیمت کالکشنها را پایین آورند. از سوی دیگر برندهای فست فشن را داشتیم که ترندها و طراحیهای دیده شده در هفتههای مد را کپی کرده و به سرعت و با قیمتی بسیار پایینتر از برندهای اصلی و البته بدون توجه به شرایط کاری کارگران، به فروش میرساندند.
بحران کرونا با تمام مشکلات و معایبی که داشت، کمک کرد تا قفل مشکلات تقویم فشن شکسته شود و مشکلاتی که این صنعت پرشتاب در پی خود دارد را به همگان نشان دهد. ضررهای زیست محیطی و پایمال شدن حقوق انسانی در دنیای مد برای کسی ناآشنا نبود، اما بحران کرونا برندها را وادار کرد تا فکری به حال سیستم معیوب خود کنند.
نسل جوان به ترندها اهمیت نمیدهند!
فرانچسکا ماستون معاون بخش فشن شرکت WGSN، در مصاحبهای به این نکته اشاره کرد که حتی پیش از بحران کرونا هم، نسل جوان توجه ویژهای به رفتار و اخلاقیات برندها داشتند. (شرکت WGSN پیش بینی ترندها را بر عهده دارد و بسیاری از برندها، از آن برای ارائهی کالکشنهای خود استفاده میکنند.) فرانچسکا معتقد است امروزه دیگر ترندها در خریداران اشتیاق ایجاد نمیکنند در عوض خریداران مشتاقند بدانند که برندهای مورد علاقهشان درآمد خود را صرف چه کاری میکنند و ارزشهای آنها چیست. ماستون در ادامه میگوید: "مردم میتوانند گزینههای بسیاری را برای خرید انتخاب کنند و اگر برندی رفتار نادرستی داشته باشد، در اعتراض به آن تردید نمیکنند."
ماستون پیش بینی میکند که مردم پس از بحران کرونا، بیشتر نسبت به اخلاقیات برندها حساسیت به خرج خواهند داد و حقوق کارگران و تبعات محیط زیستی اهمیت بسیاری برایشان خواهد داشت. ماستون در این رابطه میگوید:" مردم به دنبال دریافت ارزش در ازای پول هستند، یعنی محصولی که دریافت میکنند باید با سبک زندگیشان همخوانی داشته باشد." در حقیقت خریداران، با هدف، خرید خواهند کرد و از برندهایی که مد پایدار و حفاظت از منابع طبیعی برایشان اولویت دارد، حمایت خواهند کرد؛ برندهایی همچون پاتاگونیا که همواره در تلاشند تا ضررهای خود به طبیعت را کمتر و عمر محصولاتشان را بیشتر کنند.
مصرف کنندگان به دنبال پایداری هستند!
با اینکه شاید برندها به زمان بیشتری برای تغییرات اساسی نیاز داشته باشند اما مصرفکنندگان همین حالا نیز دیگر از ترندها پیروی نمیکنند. در گزارشی که وبسایت Vestiare Collective به تازگی منتشر کرد، خرید مشتریان نشاندهندهی رشد اهمیت آنها نسبت به برندهای مد پایدار بوده است. از ژانویه تا الان، مصرفکنندگان مشتاق خرید محصولاتی هستند که زود قدیمی نمیشوند و عمر بالایی دارند، چه از لحاظ کیفیت و چه از لحاظ ترند. برخی از این تغییرات از حس ناامنی اقتصادی ناشی از بحران کرونا سرچشمه میگیرند چرا که در ماههای گذشته، مردم در خرج کردن برای کالاهای فشن محتاطانهتر عمل کردهاند. در این دوران بسیاری از مردم محصولاتی را خریداری کردهاند که از سالهای پیش تا امروز محبوب بودهاند و به اصطلاح “Timeless pieces” نامیده میشوند.
لاکچری تغییر میکند!
تغییراتی که در چرخهی ترندها و صنعت فشن دیده شده به صنعت لاکچری نیز انتقال پیدا کرده است. به زودی در ماه سپتامبر هفتههای مد را خواهیم داشت و از آن جایی که مصرفکنندگان، دیگر هر فصل اشتیاق خرید ندارند، متخصصان پیشبینی میکنند که ترندها عمر طولانیتری را طی خواهند کرد. برندهای بسیاری در طی چند ماه گذشته اعلام کردهاند که دیگر از تقویم فشن پیروی نخواهند کرد.برای مثال گوچی گفته است که از این پس تنها سالی دو کالکشن اصلی ارائه خواهد کرد و از سوی دیگر، برندهایی همچون مایکل کورس، مارک جیکوبز، تام فورد و رالف لورن از هفتهی مد نیویورکِ پیش رو، کناره گیری کردهاند. چندی پیش دریس ون نوتن (Dries Van Noten) نامهای به اهالی فشن نوشت و انتقاد خود را نسبت به رفتارهای مخرب آنها اعلام کرد و از آنها خواست تا به فکر آیندهای پایدار باشند. این تغییرات امیدوارکننده هستند، اما زمان زیادی لازم است تا بتوانیم نتایج را مشاهده کنیم.
مطالعه کنید: نگاه زیست محیطی برند گوچی و آینده صنعت فشن
راحتی، اصل اول فشن بعد از کرونا!
فرانچسکا ماستون پیش بینی میکند که راحتی لباس، مهمترین ترندی خواهد بود که در ماهها و حتی سالهای آینده، شاهدش خواهیم بود. با اینکه پیش از بحران کرونا نیز توقعات خریداران از راحتی لباس بالا رفته بود، اما اکنون راحتی به مهمترین اصل فشن تبدیل شده است. در چند ماه گذشته علاقه به ورزش و پیادهروی میان مردم بالا رفته و درعین حال ماسک زدن نیز اجتناب ناپذیر بوده است. این که برندها چگونه میتوانند تجربهی ناخوشایند ورزش با ماسک را برای مخاطبین خود راحتتر کنند، وجه تمایز آنها در دنیای جدید است. این موضوع که کارایی لباس چیست؟ برخلاف آنکه چگونه ما را در آینه نشان میدهد، نشانگر تحولات فرهنگی بر ضد قضاوتگری و قوانین صنعت مد است. با اینکه وجود ویروس کووید-19 این تحولات را شتاب داد، آنها پیش از این ویروس نیز در حال اتفاق افتادن بودند.
از نظر متخصصان مد، آیندهی فشن بیشتر به سمت خرید براساس علاقهی شخصی میرود و آیتمهای محبوب و ترندها کم اهمیت تر از گذشته خواهند شد. سرویسهای اجارهی لباس و خرید و فروش لباس دست دوم نیز محبوبیت بیشتری پیدا خواهند کرد و مد پایدار مرکز رفتار خریداران خواهد بود.